رمزگشایی از اختلالات اینترنتی در ایران

چرا برخی کاربران در یک نقطه شهر بدون مشکل به سایتی متصل می شوند اما دسترسی در نقطه دیگر شهر با اختلال مواجه می شود؟

چرا نوع و نحوه اختلالات ساعت به ساعت، ISP به ISP و برنامه به برنامه متفاوت است؟ چند ماهی است دسترسی به اینترنت باز هم با اختلال مواجه شده و کاربران هم با توجه به تجربه های قبلی خود یاد گرفته اند دیگر نپرسند پای چه کسی روی سیم است. کاربران پس از چندین و چند دقیقه انتظار برای باز شدن صفحه مورد نظرشان، به آرامی زیر لب غر می زنند و با بی تفاوتی به کار دیگری مشغول می شوند.این کاربران خسته و ناامید در چند ماه اخیر با پدیده های جدیدتری نیز روبرو شده اند: دو کاربر به صورت همزمان در دو مکان متفاوت با استفاده از یک ISP وارد سایت مشخصی می شوند. دسترسی یک کاربر بدون هیچ مشکلی صورت می گیرد اما کاربر دیگر با اختلال شدیدی مواجه می شود. یا در پدیده دیگری نوع و نحوه اختلالات ساعت به ساعت، ISP به ISP و برنامه به برنامه متفاوت است و هیچ کس هم دلایل این ماجرا را نمی داند.چند ماه پیش هم دبیر شورای عالی فضای مجازی یکی از دلایل کندی سرعت اینترنت را مقابله با حملات سایبری عنوان کرده بود. پرس و جوهای خبرنگار هفت صبح برای دلایل بروز چنین اتفاقاتی به سه مورد ختم شد: محدودیت در پنهای باند برخی شرکت های خارجی تامین کننده اینترنت ایران، حملات DDOS و ایجاد فیلترینگ های جدید.با خواندن گزارش امروز به جزئیات دلایل این اتفاقات و معمای قطع شدن وایبر و مسنجرها در برخی ISP ها که در گزارش های قبلی به طور مفصل به آن پرداختیم، پی می برید.
پنج شرکت تامین کننده اینترنت ایران
بررسی ها نشان می دهد در حال حاضر اینترنت کشور از پنج شرکت خارجی دریافت می شود و مخابرات ایران اینترنت دریافتی از این پنج شرکت را به تناوب میان ISP های مختلف کل کشور تقسیم می کند. مسئولان و متولیان اینترنت نیز بنا بر ضرورت ها و تشخیص های خود دسترسی به پورت برخی سایت ها و برنامه ها را مسدود می کنند و یا سرعت تبادل اطلاعات آنها را کاهش می دهند. (البته مسئولان مخابرات و زیر ساخت در گفت و گو با هفت صبح این مسئولیت را از خود سلب کرده اند و احتمالا هیچگاه متولیان اصلی این اتفاق مشخص نخواهد شد.)
ماجرا از جایی شروع می شود که برخی از این شرکت ها که از نفوذ بالاتری در عرصه بین المللی برخوردار هستند نسبت به این ماجراها واکنش نشان می دهند، چیزی شبیه ماجرای پارازیت ها بر شبکه های ماهواره ای.ارائه ندادن اینترنت به ایران، پیگیری حقوقی و … از جمله واکنش هایی است که این شرکت ها نشان می دهند. متولیان اینترنت نیز برای جلوگیری از بروز چنین واکنش هایی میزان محدودیت روی پهنای باند دریافتی از این شرکت های خارجی با نفوذ را کاهش می دهند و سپس آنها را در اختیار ISP ها قرار می دهند.همانطور که در ابتدای گزارش اشاره کردیم این موضوع شامل حال همه پنج شرکت خارجی تامین کننده اینترنت ایران نمی شود و بنابراین اینترنت دریافتی از برخی این شرکت های خارجی با محدودیت کمتر و سرعت بالاتری برخوردار است و برخی دیگر با محدودیت بیشتر و سرعت کمتر.در نتیجه برخی ISP های خوش شانس (شاید هم دارای ارتباطات قوی تر) از پهنای باند دارای محدودیت کمتر و برخی ISP های بدشانس نیز از پهنای باند دارای محدودیت بیشتر استفاده می کنند. با استفاده از همین توضیحات می توانید به معمای قطع شدن وایبر و مسنجرها در برخی ISP ها و باز بودن آنها در اینترنت مخابرات که چند هفته قبل به طور مفصل به آن پرداختیم، پی ببرید.بعد از توضیحات بالا، نوبت می رسد به رمزگشایی از دلایل این موضوع که چرا برخی کاربران یک ISP در یک نقطه شهر بدون مشکل به سایتی متصل می شوند اما دسترسی کاربران همان ISP در نقطه دیگر شهر با اختلال مواجه می شوند. برخی شرکت های بزرگ ارائه دهنده اینترنت به دلیل حجم بالای کاربران در مناطق و شهرهای مختلف از پهنای باند ارائه شده بیش از یک شرکت خارجی استفاده می کنند.در این جور مواقع ممکن است یک پهنای باند با محدودیت بیشتر و یک پهنای باند با محدودیت کمتر در اختیار این شرکت های اینترنتی قرار بگیرد و در نتیجه کاربران یک شرکت اینترنتی با کیفیت های متفاوت از اینترنت روبرو می شوند.

حملات DDOS
بهتر است در ابتدا به بررسی این موضوع بپردازیم که حمله ddos چیست. ddos یا dos مخفف (denial of service attack) به زبان ساده یعنی سرازیر کردن تقاضاهای زیاد به یک سرور (کامپیوتر قربانی یا هدف) و استفاده بیش از حد از منابع (پردازنده، پایگاه داده، پنهای باند، حافظه و …) به طوری که سرویس دهی عادی آن به کاربرانش دچار اختلال شده یا از دسترس خارج شود (به دلیل حجم بالای پردازش یا به اصطلاح overload شدن عملیات های سرور).همانطورکه پیش تر نیز دبیر شورای عالی فضای مجازی اعلام کرده بود برخی از کندی های اینترنت به دلیل حملات سایبری رخ می دهد و طبق خبرهای رسیده همین چند روز پیش (24 و 25 اردیبهشت) یکی از سایت های داخلی نیز با حمله ddos حدود 700 آی پی از کشورهای مختلف روبرو شده و به همین دلیل سرعت اینترنت در مواقعی از آن روزها به شدت افت کرد.
فیلترینگ های جدید
طبق گفته شرکت های اینترنتی و کارشناسان فنی اعمال فیلترینگ های جدید و نصب نرم افزارهای جدید فیلتر همچنان ادامه دارد و در برخی مواقع آزمایش و راه اندازی آنها باعث بروز اختلالات اینترنتی و کندی سرعت می شود.